Rutkowski, Marek2019-02-072019-02-072018Rutkowski, Marek. Transport services of the Kingdom of Poland in the 1860s. Personnel management and periodicbudgets : [на пол. мовi] / Marek Rutkowski // Автомобильный транспорт : сб. науч. тр. / М-во образования и науки Украины; ХНАДУ ; редкол.: А. В. Гнатов (гл. ред.) и др. - Харьков, 2018. - Вып. 43. - С. 90-1052219-8342https://dspace.khadi.kharkov.ua/handle/123456789/2526Prezentowany artykuł koncentruje się na kwestiach związanych z działalnością służb transpor-towych ujarzmionego Królestwa Polskiego, w znaczącym pod względem ekonomicznym i poli-tycznym okresie lat sześćdziesiątych XIX wieku. Przeprowadzona analiza dotyczy w szcze-gólności: a) istotnych nominacji o charakterze personalnym oraz zmian strukturalnych; b) szczególnie ważnych i charakterystycznych budżetów dla lat 1860 oraz 1865. Na podstawie przeprowadzonych badań można wysnuć wniosek, iż władze carskie generalne przyjmowały w swoich poczynaniach stanowisko, które - zarówno w nawiązaniu do nominacji szefów war-szawskiej administracji transportowej, jak i w odniesieniu do wybranych budżetów polskich służb komunikacji lądowej i wodnej – można scharakteryzować jako szczególnie konser-watywne. W wypadku decyzji o charakterze personalnym wybierano wyłącznie ludzi cieszących się pełnym zaufaniem; w kwestiach finansowych szczupłość posiadanych środków pieniężnych ograniczała w całej rozciągłości domniemane pojawianie się zupełnie nowych koncepcji, o szer-szym horyzoncie intelektualnym (poza wyjątkiem fragmentów dla budżetu z roku 1865, a zatem z okresu po upadku Powstania Styczniowego). Z kolei kierunek zmian instytucjonalnych charak-teryzował się dużą amplitudą wahań czynników carskich. O znacznej niepewności co do dalsze-go postepowania świadczy: a) znacąca liczba samych przewartościowań instytucjonalnych; b) ich oczywiste uzależnienie od ogólnej sytuacji politycznej; c) przeciwstawność kryjących się za owymi zmianami tendencji. Tak było w roku 1861, gdy zależny bezpośrednio od petersbur-skiej centrali warszawski Zarząd XIII Okręgu Komunikacji Cesarstwa Rosyjskiego został zastąpiony przez Zarząd VII Okręgu Komunikacji. Podobna sytuacja miała miejsce w roku 1862, gdy namiestnik carski w Królestwie Polskim ponownie powołał do życia w pełni niezawisły od władz rosyjskich Zarząd Komunikacji Lądowych i Wodnych. Wreszcie potwierdzają tylko tę regułę drastyczne zmiany instytucjonalne z roku 1867, kiedy to lokalne warszawskie władze ad-ministracyjne przemianowano już ostatecznie na rosyjski XI Zarząd Komunikacji. Tak czy inac-zej, w latach sześćdziesiątych XIX wieku dokonały się w formalnych polskich służbach transpor-towych liczne i dalekosiężne w swoim rezultacie zmiany, które - wobec finalnego włączenia w roku 1867 Zarządu Komunikacji Lądowych i Wodnych do struktur administracyjnych Cesarstwa Rosyjskiego – doprowadziły w dalszej perspektywie do ogromnego zapóźnienia cywilizacyjnego polskiego drogownictwa drugiej połowy XIX wieku.plStruktury transportowebudżet transportowyKrólestwo PolskieXIX wiekтранспортні структуритранспортний бюджетКоролівство ПольщаXIX століттяtransportation structurestransportation budgetKingdom of Poland19th centuryArticle656.051